DÖVİZ KURLARININ TÜRKİYE'DE YENİLENEBİLİR ENERJİ ÜRETİMİNE ETKİSİ VE ULUSLARARASI TİCARET DENGESİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Author:
Abstract
Enerji, yaşamın sürekliliği, ekonomik büyüme ve toplumsal refah için hayati bir kaynaktır. Tarihsel olarak ülkeler arasında üretim, ticaret ve güç alanındaki kritik rolü nedeniyle çatışmalara yol açmıştır. Modern çağda teknolojik ilerlemeler, enerji üretiminde tercihleri temiz, yenilenebilir ve maliyet-etkin enerji kaynaklarına yönlendirmiştir. Kolaylıkla ulaşılabilir ve dönüştürülebilir olan yenilenebilir enerji, devletlerin de teşvikleri ile etkili bir şekilde kullanılmaktadır.
Türkiye gibi yeterli yerel enerji kaynağı olmayan ve enerji tüketimi ithalata dayalı olan ülkeler, yabancı enerji kaynaklarına bağımlı hale gelirler. Bu yabancı bağımlılık, ekonomik büyüme için gereken enerji ihtiyacı sebebi ile cari açıkta bir kısır döngüye sebebiyet vermektedir.
Bu çalışmada unit root, Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif Sınır Testi (ARDL) ve nedensellik analizleri ile yapısal SVAR modeli kullanılarak, net enerji ithalatının ekonomik büyüme, dış ticaret dengesi ve cari açık üzerindeki etkisini araştırılmıştır. Türkiye'de 2001-2022 yılları arasında yenilenebilir enerji üretimi ve döviz kurlarını göz önünde bulundurarak yapılan analizler, döviz kuru etkisinin ithal edilen enerji üzerinde anlamlı olmadığını göstermektedir. Bununla birlikte, yenilenebilir enerji üretimi ile ithal enerji arasında kısa ve uzun vadede negatif bir ilişki bulunmaktadır. Yerel yenilenebilir enerji üretiminin arttırılması, net enerji ithalatını azaltarak Türkiye'nin cari açığını zamanla düşürmeye katkı sağlayabilir.
Keywords
Abstract
Energy is a vital resource essential for life's continuity, economic growth, and societal well-being. It has historically led to conflicts between nations due to its critical role in production, trade, and power. In the modern era, technological advancements have shifted preferences towards clean, renewable, and cost-effective energy sources. Renewable energy, readily accessible and easily convertible, is being efficiently harnessed with the aid of incentives.
Countries like Turkey, lacking sufficient domestic energy resources and reliant on imports, find themselves dependent on foreign energy sources. This foreign dependency creates a cycle of economic growth, current account deficits, and energy imports, exacerbating each other. Relying heavily on energy imports contributes to an increase in the current account deficit.
This study explores how net energy imports impact economic growth, foreign trade balance, and current account deficit, considering renewable energy production and exchange rates in Turkey from 2001 to 2022. Analyzing unit root, ARDL, and causality tests, the findings reveal that the exchange rate's influence on imported energy is not significant. However, a negative correlation between renewable energy production and imported energy exists in both short and long terms. Increasing domestic renewable energy production can contribute to reducing Turkey's current account deficit by diminishing net energy imports over time.