Author :
Abstract
ÖZET Bu çalışmada çokkültürlülük değişkenlerinden biri olan yoksulluk psikolojik danışma bağlamında ele alınmıştır. İlk olarak yoksulluk yaş ve nesil etkisi, cinsiyet ve engellilik bağlamında irdelenmiş, ardından eğitim ve sağlık hizmetlerine erişim ile ilgili durum betimlenmiştir. Daha sonra psikolojik danışma süreci için yoksul danışan kültürü hakkında bilgi verilip, yoksullarla çalışan psikolojik danışmanlar için gerekli olan yeterlilikler tartışılmıştır. Amerikan Psikolojik Danışma Birliği ve Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği’nin belirlediği yeterlilikler ve etik ilkeler kapsamında, yoksullarla çalışan psikolojik danışmanların mesleki sorumlulukları tartışılmıştır. Farklı sosyal sınıflardan gelen psikolojik danışman ve danışanın, psikolojik danışma sürecinde çalışma uyumunun olumsuz yönde etkilenmemesi için dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verilmiştir. Psikolojik danışmanlar için geliştirilen çokkültürlü vaka kavramlaştırma modelleri yanında, yoksullarla çalışan psikolojik danışmanlar için geliştirilen CARE Modeli hakkında bilgi verilmiştir. Son olarak psikolojik danışmanlar için mikrosaldırganlık, sosyal adalet ve hak savunuculuk konuları hakkında bilgi verilerek, yoksullar özelinde karşılaşılan mikrosaldırganlık ifadeleri hakkında örnekler verilmiş ve ek olarak psikolojik danışmanların hak savunuculuk rollerini yoksulluk bağlamında incelenmiştir.
Keywords
Abstract
ABSTRACT In this study, poverty, which is one of the multicultural variables, is discussed in terms of psychological counseling. Firstly, poverty is discussed in terms of age and generation impact and gender and disability, then the situation related to access to education and health services is described. Afterwards, information about the poor client culture for the psychological counseling process was given, and the competencies required for the psychological counselors working with the poor were discussed. Within the scope of the competencies and ethical principles determined by the American Psychological Counseling Association and the Turkish Psychological Counseling and Guidance Association, the professional responsibilities of psychological counselors working with the poor are discussed. Information was given about what should be considered in order not to negatively affect work compliance of psychological counselors and clients from different social classes during the counseling process. In addition to the multicultural case conceptualization models developed for psychological counselors, information was provided on the CARE Model developed for psychological counselors working with the poor. Finally, by giving information about micro-aggressiveness, social justice and rights advocacy for psychological counselors, examples are given about the micro-aggressiveness expressions faced by the poor and additionally, the rights advocacy roles of psychological counselors are examined in the context of poverty
Keywords
- Adaman, F., Keyder, Ç. (2006). Türkiye’de Büyük Kentlerin Gecekondu ve Çöküntü Mahallelerinde YaşananYoksulluk ve Sosyal Dışlanma. Avrupa Komisyonu, Sosyal Dışlanma ile Mücadelede Mahalli Topluluk Eylem Programı. Url: https://ec.europa.eu/employment_social/social_inclusion/docs/2006/study_turkey_tr.pdf
- Alpaydın, Y. (2008). Türkiye’de yoksulluk ve eğitim ilişkileri. İlem Yıllık, 3(3), 49-64.
- Altun, H.O. (2009). Hakaret Anlamı Olmayan Kelimelerin Hakaret Amaçlı Kullanımı. Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, 2 (1), 1-15.
- Ak, Y. (2019). Çoklu Bir Dezavantajlılık Olarak Engelli Yoksulluğu: Türkiye Örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi: İstanbul.
- Amerikan Psikolojik Danışmanlar Derneği (2014). https://www.counseling.org/knowledge- center/ethics#2014code adresinden erişildi.
- Atkinson, D., Thompson, C., Grant, S. (1993). A Three-dimnesional model for counseling racial/ethnic minorities. The Counseling Psychologist, 21(2), 257-277.
- Aydın, C. (2017). Göçmenlerin Karşılaştıkları ve Neden Oldukları Bazı Psikolojik Sorunlar ve Çözüm Yolları Üzerine Bir Analiz. 2. Uluslararası Beşeri ve Sosyal Bilimler Bilimsel Araştırmalar Kongresi Bildiri Kitabı (305- 316), İstanbul.
- Başbay, A., Bektaş, D.Y. (2010). Çokkültürlülük Bağlamında Öğretim Ortamı ve Öğretmen Yeterlilikleri. Eğitim ve Bilim, 34(152), 30-42.
- Bayat, İ. (2015). Türkiye'de Yoksul Hanelerde Yaşayan Kadınların Enformel İstihdama Katılma Nedenleri. Çalışma İlişkileri Dergisi, 6(1), 53-69.
- Bektaş, Y. (2006). Kültüre Duyarlı Psikolojik Danışma Yeterlikleri ve Psikolojik Danışman Eğitimindeki Yeri. Ege Eğitim Dergisi, 7(1), 43- 59.
- Black, M., Krishnakumar, A. (1998). Children in low-income, urban settings: Interventions to promote mental health and well-being. American Psychologist, 635-646.
- Çapık, C. (2006). Yoksul ve Yoksul Olmayan Kadınlarda Sağlık Algısını Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi: İzmir.
- Çetinkaya, R. (2015). Psikolojik Danışmanlıkta Meslek Etiği. Bursa: Aktüel Yayınları.
- Çimşir, E. (2019). Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dersinin Psikolojik Danışman Adaylarının Engelli Öğrencilere İlişkin Tutumlarına ve Hazırlık Düzeylerine Etkisi. Elementary Education Online, 18(3), 1046- 1058.
- Chung, R.C., Bemak, F. (2018). Sosyal Adalet Psikolojik Danışmanlığı (V. Yorgun, Çev). Orijinal Basım Tarihi 2012. Ankara: Mentis Yayınları.
- Çolak, K. (2011). Türkiye ve Avrupa Birliği'nde Kadın İstihdamı ve Kadın Yoksulluğu. İstanbul: CM Basın Yayın.
- Demirel, K. (2016). Psikolojik Danışmanların Çokkültürlü Psikolojik Danışma Yeterlik Algılarının İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi: Ankara.
- Denavas- Walt, C., Proctor, B.D. (2014). Income and Poverty in The United States. Washington: U.S. Government Printing Office.
- Doğan, S. (2005, Eylül). 21. Yüzyılda Psikolojik Danışma Alanının Değişen Dünya Görüşü. VIII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Dündar, Ö. (2011). Türkiye’de kentsel yoksulluk sorunu açısından sosyal belediyeciliğin önemi. Mediterranean Joural of Humanities, 1 (2), 117-126.
- Dünya Sağlık Örgütü (2012). Health, Economic Growth and Poverty Reduction: The Report of Working Group I of the Commission on Macroeconomics and Health. Geneva: World Health Organisation.
- Eliöz, M., Çebi, M., Akbuğa, E. (2017). Engelli Bireylerin Yoksulluk ile Mücadelesinde Girişimcilik ve Girişimciliğin Önündeki Engeller . Kesit Akademi Dergisi, 10, 570-585.
- Erkul, A., Koca, M. (2016). Yoksul Yardımlarını Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma Bağlamında Yeniden Düşünmek. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(3), 615-628.
- Foss, L. L., Generali, M. M., Kress, V. E. (2011). Counseling People Living in Poverty: The CARE Model . The Journal of Humanistic Counseling, 50, 161-171.
- Genç, Y., Çat, G. (2013). Engellilerin İstihdamı ve Sosyal İçerme İlişkisi . Akademik İncelemeler Dergisi, 8(1), 363-394.
- Gonzalez, M.J. (2005). Access to Mental Health Services: The Struggle of Poverty Affected Urban Children of Color. Child and Adolescent Social Work Journal, 22, 245- 256.
- Göregenli, M. (2010). Psikolojinin Kürt Sorunu ile İmtihanı. Eleştirel Psikoloji Bülteni, 3-4, 1- 11.
- Günlü, A., Sağlam, A., Gürat. C., Uz-Baş, A. (2020). Okul Psikolojik Danışmanlarının Mülteci Öğrencilere Yönelik Sundukları Hizmetlerin Değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 55, 168-205.
- Gürsel, S., Uysal, G., Acar, A. (2013). Türkiye'de Her Dört Çocuktan Biri Yoksul. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi Araştırma Notu 13/147.
- Hagenaars A., de Vos, K.(1998). The Definition and Measurement of Poverty. The Journal of Human Resource, 23(2), 211-221.
- Hirsberg, D., Ford, G. (2001). Justice, work, poverty, and welfare: The psychological connections. Journal of Poverty, 5(3), 65-86.
- Kağnıcı, D.Y. (2015). Psikolojik Danışman Eğitiminde Cinsel Yönelim Olgusunun İrdelenmesi: Benim Çocuğum Filmi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(44), 83-95.
- Kağnıcı, D.Y. (2017). Suriyeli Mülteci Çocukların Kültürel Uyum Sürecinde Okul Psikolojik Danışmanlarına Düşen Rol ve Sorumluluklar. Elementary Education Online, 16(4), 17681776.
- Kağnıcı, D. Y. (2019). Kültür ve Psikolojik Danışma. Ankara : Pegem Akademi.
- Kalkan, M., Odacı, H. (2015). Cinsiyet ve Cinsiyet Rolünün Psikolojik Yardım Almaya İlişkin Tutumlarla İlişkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(23), 57- 64.
- Karaırmak, Ö. (2016). Çok Kültürlülük, Kültürel Duyarlılık ve Psikolojik Danışma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 8(51), 143-189.
- Keklik, İ. (2010). Psikolojik Danışma Alanının Hak Savunuculuğu Bağlamında Birey Ötesi Sorumlulukları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(33), 89-99.
- Kesller, R., Mickelson, K., Williams, D. (1999). The Prevalence, Distribution, and Mental Health Correlates of Perceived Discrimination in the United States. Journal of Health and Social Behavior, 40(3), 208- 230.
- Knapp, S., Jongsma, A. (2012). The School Counseling and School Social Work Treatment Planner. New Jersey: John Wiley &Sons.
- Korban, İ. (2018). Psikolojik Danışmanların Çokkültürlü Psikolojik Danışma Yeterliliklerinin Psikolojik Danışma Becerilerini Yordama Düzeyi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi: İstanbul.
- Lee, C. C. (2007). Social Justice: A Moral Imperative for Counselors. ACA Professinal Counseling Digest. https://www.counseling.org/resources/library/ACA%20Digests/ACAPCD-07.pdf adresinden erişildi.
- Liu, W., Watt, S. (2012). Counseling and the Culture of Economic Disadvantage. C. Lee (Ed). Multicultural Issues in Counseling New Approaches to Diversity (s. 259- 274). United States of America: American Counseling Association.
- Lott, B., Bullock, H. (2006). Psychologcy and Economic Injustice. American Psychological Association : Washington DC.
- Lüküslü, D., Çelik, K. (2008). Sessiz ve Görünmez, "Genç" ve "Kadın": Ev Kızı. Toplum ve Bilim, 112, 101-118.
- Özer, Ö., İlhan, T. (2015). Çokkültürlü Psikolojik Danışma Yeterlikleri Ölçeğinin Geliştirilmesi. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(7), 781- 802.
- Özhaşar, B. (2013). Yoksul Hanelerde Sosyal Dışlananın Boyutları: Aydın İli Örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.Adnan Menderes Üniversitesi: Aydın.
- Öztürk, M. (2012). Türkiye'de Engelli Gerçeği Raporu. Canda Özür Olmaz Derneği.
- Psikolojik Danışma ve Rehberlik Alanında Çalışanlar İçin Etik Kurallar (1995). https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/44163/mod_resource/content/0/PDR%20Etik .pdf adresinden erişildi.
- Ridley, C.R., Kelly, S.M. (2007). Multicultural Considerations in Case Formulation. T.D. Eells (Ed.). Handbook of Psychotherapy Case Formulation (33-64), New York: The Guilford Press.
- Smith, L. (2013). Counseling and Poverty. D. Sue, D. Sue (Ed.). Counseling the Culturally Diverse Theory and Practice (465- 477), John New Jersey: Wiley & Sons.
- Sperry, L. (2002). From Psychopathology to Transformation: Retrieving the Developmental Focus in Psychotherapy. Journal of Individual Psychology, 58, 398-421.
- Şantaş, F. (2017). Yoksulluğun Sağlık Statüsü ve Sağlık Hizmetleri Kullanımı ile İlişkisi. Igdir University Journal of Social Sciences,13, 45-591.
- Şentürk, M.(2015). Dışarıda ve Dışında Olmak: Yoksul Gençlerin Mekanla İlişkileri. Sosyoloji Dergisi/ Journal of Sociology, 35 (2), 167-201.
- Taçcı, F. (2009). Yoksulluğa ve Yoksullara Dönük Ahlak Yaklaşımları. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 57, 481- 514.
- Türk Dil Kurumu. (2020). https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişildi.
- Tınar, Y. (2019). Yerel yönetimlerce yoksul, yaşlı ve engellilere sunulan Sosyal Destek Hizmetleri’ne bir bakış: İstanbul Büyükşehir Belediyesi örneği. Sosyal Çalışma Dergisi, 3(1), 15-27.
- Toplu-Demirtaş, E.,Akçabozan-Kayabol, N.B. (2018). “Öteki” ile Karşılaşmak: Psikolojik Danışman Eğitiminde LGBTİ Meselesi ve Ayrımcılık Karşıtı Ders. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 8(51), 107- 142.
- Tümkaya, S. (2001). Engelli Çocukların Ailelerine Yönelik Psikolojik Danışma Hizmetleri Gereksinimi. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 1(2), 95- 102.
- UNICEF. (2011). https://www.unicef.org/turkey/ adresinden erişildi.
- Uygur, S.S., Sarı, D., Uz-Baş, A. (2018). Kültüre Duyarlı Psikolojik Danışma Bağlamında Mikrosaldırganlık: Ayrımcılığın Örtük Hali. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 8(51), 43- 189.
- Vasquez, M. (2007). Cultural difference and the therapeutic alliance: An evidence-based analysis. American Psychologist, 62(8), 875-885.
- Yaşan, A., Gürgen, F. (2004). Yeni Açılan Bir Kadın Eğitim ve Psikolojik Danışmanlık Merkezine İlk Üç Ayda Başvuran Kadınların Sosyodemografik Özelikleri, Sorun Alanları ve İntihar Eğilimleri. Dicle Tıp Dergisi, 31(2), 16- 19.
- Yıldırım, O. (2020). Kültüre Duyarlı Psikolojik Danışma Yeterliklerinin Yordanmasında Kültürel Zekâ, Çok Kültürlü Psikolojik Danışma Eğitimi ve Mesleki Deneyimin Rolü. E- Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 11(1), 41-52.
- Yentürk, N. (2013). Türkiye'de Yoksullara Yönelik Harcamalar. METU Studies in Development, 40(2), 433-464.
- Yiğit, R., Üğücü, G., & Kaya, S. (2018). Yoksulluk: Çoxuk Sağlığını Tehdit Eden Bir Durum. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi , 2(2), 26- 41.
- Yusufoğlu, Ö. Ş., Kızmaz, Z. (2015). Parçalanmış Yoksul Ailelerin Geçinme Stratejileri: Elazığ Örneği. Fırat Üniversitesi Harput Araştırmaları Dergisi, 2(2), 1-18.
- Yüksel- Arabacı, R. (2018). Gelir Dağılımı ve Yoksulluk. A. Tokol, Y. Alper (Ed). Sosyal Politika (117-136), Bursa: Dora Yayınları.
