Özet
Bu makale, Türkiye'deki yerel yönetim reformlarının Avrupalılaşma sürecinde nasıl şekillendiğini incelemektedir. Araştırmanın amacı, 1999'dan itibaren Türkiye’nin AB'ye tam üyelik sürecinde yerel yönetimlerin yetki devri, özerklik ve güçlendirilmesi konularındaki reformlarının değerlendirilmesidir. Özellikle AB İlerleme Raporları, Ülke Raporları ve Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi Raporları gibi birincil kaynaklar kullanılarak kapsamlı bir analiz yapılmıştır. Bu kaynaklar aracılığıyla, yerel yönetimlerin kurumsal yapısı, işleyişi ve reformlar kapsamındaki değişiklikler detaylandırılmıştır. Yöntem olarak nitel analiz tekniklerinden olan içerik analizi kullanılmıştır. Yerel yönetim birimleri Mahalli İdare Kanunu’nda İl Özel İdaresi, belediye ve köy olarak belirlenmiştir. Bu birimlere ek olarak AB belgelerinde yerel yönetim birimlerinden bölgesel örgütlenme, mahalli idare birlikleri ve kent konseyleri olarak bahsedilmektedir. Dolayısıyla çalışmada yerel yönetimler olarak tüm bu birimlerde gerçekleşen kurumsal dönüşümler ve raporlarda yer alan değerlendirmeler analiz edilmiştir. Türkiye 2005 yılına kadar AB’ye uyum çerçevesinde yerel yönetimlerde önemli kurumsal değişikliklerin alt yapısını oluşturmuştur. Ancak iç muhalefet ve imtiyazlı ortaklık konuları reformları sekteye uğratmıştır. AB belgelerinde de kurumsal dönüşümler olumlu karşılanırken ilerleyen yıllarda Kent Konseyleri gibi yeni oluşturulan birimlerin işlevsiz kalması ve belediyelerin mali ve idari özerkliğin yeterli düzeyde sağlanmaması olumsuz olarak değerlendirilmiştir. Son yıllarda yayınlanan AB raporlarında en çok öne çıkan konuyu ise merkezi hükümetin yerel yönetim birimleri üzerinde kurduğu vesayet ve baskı oluşturmaktadır.
Abstract
This article examines how local government reforms in Turkey have been shaped in the process of Europeanization. The aim of the research is to evaluate the reforms on devolution, autonomy and empowerment of local governments in Turkey's EU accession process since 1999. A comprehensive analysis has been conducted using primary sources such as EU Progress Reports, Country Reports and Reports of the Congress of Local and Regional Authorities. Through these sources, the institutional structure and functioning of local governments and the changes within the scope of the reforms were detailed. Content analysis, one of the qualitative analysis techniques, was used as the methodology. Local government units are defined as Special Provincial Administration, municipality and village in the Law on Local Administration. In addition to these units, EU documents refer to local government units as regional organizations, local administration unions and city councils. Therefore, this study analyzes the institutional transformations in all these units as local governments and the evaluations in the reports. Until 2005, Turkey had laid the groundwork for significant institutional changes in local governments within the framework of harmonization with the EU. However, domestic opposition and privileged partnership issues interrupted the reforms. While institutional transformations were welcomed in EU documents, the dysfunctionality of newly created units such as City Councils and the lack of adequate financial and administrative autonomy of municipalities were evaluated negatively in the following years. The most prominent issue in recent EU reports is the central government's tutelage and pressure on local government units.