BİREYLERİN İNTERNETTEN ÖĞRENDİKLERİ SAĞLIK BİLGİSİNİN SAĞLIK HİZMETLERİNE YANSIMASI: BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK ÇALIŞANLARI PERSPEKTİFİ
Author :
Abstract
Araştırmanın amacı, hastaların internetten sağlık bilgisi edinmesinin sağlık hizmetlerine yansımalarını birinci basamak sağlık çalışanları perspektifinden incelemektir. Tanımlayıcı tipte olan çalışmanın evrenini 94 sağlık çalışanı oluşturmuştur. Çalışmada araştırmacılar tarafından literatür taranarak hazırlanan anket formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde sayı, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma gibi tanımlayıcı istatistikler kullanılmıştır. İnternetten sağlık bilgisi edinerek birinci basamak sağlık merkezlerine başvuran hastaların % 74.6'sı 25-34 yaş grubundadır. İyi eğitim seviyesine (% 55.2) ve iyi maddi duruma (% 56.7) sahip, özellikle kadın hastalarda (% 93.5) internetten sağlık bilgisi edinme oranı yüksektir. Birinci basamak çalışanlarına göre; hastaların sağlık bilgisi arama davranış amacı % 15.5 ile bebek beslenmesi, bilgiyi arama zamanı ise % 54.5 ile doktora/sağlık merkezine ilk başvuru öncesidir. Birinci basamak çalışanlarının %35.4'ü hastaların internetten bilgi edinmesinin sağlık hizmetlerini zorlaştırdığını belirtmektedir. Sağlık çalışanlarına göre hastalar internetten hem hastalık süreçleri hem de sağlığı koruma ve geliştirme konularında sağlık bilgisi edinmektedirler. Ancak hastaların edindikleri bu bilgiler sağlık hizmetlerini kolaylaştırmamaktadır.
Keywords
Abstract
The aim of this study was to examine the reflection of health information which patients’ obtained from the internet to health services, from the perspective of primary health care workers. The population of this descriptive study consisted of 94 health care workers in primary health care facilities. A questionnaire form prepared based on literature knowledge by the researchers was used in the study. In the analysis of data, descriptive statistics such as number, percentage, arithmetic mean and standard deviation were used. Patients, apply to the primary care centers by obtaining health information from the Internet, were 74.6% in the 25-34 age groups. The rate of obtaining internet for health information was high in patients who have good education level (55.2%) and good financial situation (56.7%) and especially in female (93.5%). According to primary care workers; patients’ health information seeking behavior purpose was mostly (15.5%) infant nutrition, access time was (54.5%) before the first appointment with a doctor/ primary health care facility. Primary care workers specified that obtained health information from internet making health services more difficult (35.4%). According to the primary care workers, the patients obtain health information from the Internet about both disease processes and health protection and development. However, this information does not facilitate the health service.
Keywords
- 1. Akman, M., Sakarya, S., Sargın, M., Ünlüoğlu, İ., Eğivi, M.T., Boerma, W.G.W., et al. (2012). Changes in primary care provision in Turkey: A comparison of 1993 and 2012. Health Policy,121(2),197-206.
- 2. Austad, S.N., & Fischer, K.E. (2016). Sex Differences in Lifespan. Cell Metab, 23(6),1022-1033.
- 3. Beck, F., Richard, J.B., Nguyen-Thanh, V., Montagni, I., Parizot, I., & Renahy, E. (2014).Use of the internet as a health information resource among French young adults: results from a nationally representative survey. J Med Internet Res,16(5),e128.
- 4. Chen, X., Hay, J.L., Waters, E.A., Kiviniemi, M.T., Biddle, C., Schofield, E., et al. (2018). Health literacy and use and trust in health information. J Health Commun, 23(8),724-734.
- 5. Chen, Y.Y., Li, C.M., Liang, J.C., Tsai, C.C. (2018). Health Information obtained from the ınternet and changes in medical decision making: questionnaire development and cross-sectional survey. J Med Internet Res, 20(2),e47.
- 6. Chen, E.C., Manecksha, R.P., Abouassaly, R., Bolton, D.M., Reich, O., & Lawrentschuk, N. (2014). A multilingual evaluation of current health information on the Internet for the treatments of benign prostatic hyperplasia. Prostate Int, 2(4):161-168.
- 7. Cheng, C., & Dunn, M. (2015). Health literacy and the Internet: A study on the readability of Australian online health information. Aust N Z J Public Health, 39(4):309-314.
- 8. Choudhury, S.M., Arora, T., Alebbi, S., Ahmed, L., Aden, A., Omar, O., et al. (2016). How do Qataris source health information? PLoS One, 11(11), e0166250.
- 9. Copurlar, C., & Kartal, M. (2016). Sağlık Okuryazarlığı nedir? Nasıl değerlendirilir? Neden önemli?. TJFM&PC, 10(1), 40-45.
- 10. Durusu Tanrıöver, M., Yıldırım, H.H., Demiray Ready, F.N., Çakır, B., & Akalın, H.E. (2014) Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası. Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Araştırması. Ankara:Sağlık Sen Yayınları, 14-93.
- 11. Gao, L.L., Larsson, M., & Luo, S.Y. (2013). Internet use by Chinese women seeking pregnancy-information. Midwifery, 29, 730-735.
- 12. Graffigna, G., Barello, S., Bonanomi, A., & Riva, G. (2017). Factors affecting patients' online health information-seeking behaviours: The role of the Patient Health Engagement (PHE) Model. Patient Educ Couns, 100(10),1918-27.
- 13. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. (2014). 2013 Türkiye nüfus ve sağlık araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. T.C. Kalkınma Bakanlığı ve TÜBİTAK. Ankara: Elma Teknik Basım Matbaacılık Ltd. Şti, 190-191.
- 14. Hersh, L., Salzman, B., & Snyderman, D. (2015). Health literacy in primary care practice. Am Fam Physician, 92(2),118-24.
- 15. Jacobs, W., Amuta, A.O., & Jeon, K.C. (2017). Health information seeking in the digital age: An analysis of health information seeking behavior among US adults. Cogent Social Sciences, 3(1), 1-11. http://dx.doi.org/10.1080/23311886.2017.1302785.
- 16. Jiang, S., & Beaudoin, C.E. (2016). Health literacy and the internet: An exploratory study on the 2013 HINTS survey. Computers in Human Behavior,58, 240-248.
- 17. Jo, H.S., Song, T.M., & Kim, B.G. (2017). Analysis of the Factors affecting consumer acceptance of accredited online health ınformation. J Korean Med Sci, 32(11),1757-1763.
- 18. Kabalcı, M., & Metin, G. (2019). İl ve bölgelere göre eğitim düzeyi göstergeleri. Erişim tarihi:29 Mart 2019. S:278-282 http://tucaum.ankara.edu.tr/wpcontent/uploads/sites/280/2015/08/semp7_34.pdf
- 19. Kłak, A., Gawinska, E., Samolinski, B., Raciborski, F.. (2017). Dr Google as the source of health information – the results of pilot qualitative study. Polish Annals of Medicine, 24:188–193.
- 20. Kluge, E.H.W. (2017). Health Information Professionals in a Global eHealth World: Ethical and legal arguments for the international certification and accreditation of health information professionals. International Journal of Medical Informatics, 97, 261-265.
- 21. Kye, S.Y., Shim, M., Kim, Y.C., & Park, K. (2019). Sharing health information online in South Korea: motives, topics, and antecedents. Health Promot Int,
- 22. Lemeshow, S.T, Hosmer, W., Klar, J., Lwanga, S.K. (1990). Adequacy of sample size in health studies. New York: J. Wiley & Sons, Chichester, 142.
- 23. Moreland, J., French, T.L., & Cumming, G.P. (2015). The Prevalence of online health information seeking among patients in Scotland: A cross-sectional exploratory study. JMIR Res Protoc, 4(3), e85.
- 24. McMullan, M. (2006). Patients using the Internet to obtain health information: How this affects the patient–health professional relationship. Patient Education and Counseling, 63:24-28.
- 25. Özkan, S., Dikmen, A.U., Tuzun, H., & Karakaya, K. (2016). Prevalence and determiners of health literacy in Turkey. European Journal of Public Health,
- 26. Öncü, E., Köksoy Vayısoğlu, S., & Önen, E. (2017). Bir il örneğinde sağlıkta dönüşüm sonrası I. basamak sağlık hizmetleri kullanımı ve ilişkili faktörler. Journal of Human Sciences, 14(4):4546-60.
- 27. Özkan, S., & Ayaz Alkaya, S. (2017). Sağlık okuryazarlığı. Ayaz Alkaya S, Ed. Sağlığın Geliştirilmesi. Hedef CS Basın Yayın, Ankara, 66.
- 28. Santis, M.D., Luca, C.D., Quattrocchi, T., Visconti, D., Cesari, E., Mappa, I., et al. (2010). Use of the Internet by women seeking information about potentially teratogenic agents. European Journal of Obstetrics and Gynecology and Reproductive Biology, 151, 154-157.
- 29. Shim, H., Ailshire, J., Zelinski, E., & Crimmins, E. (20189. The health and retirement study: analysis of associations between use of the internet for health information and use of health services at multiple time points. J Med Internet Res, 20(5):e200.
- 30. Slomian, J., Bruyère, O., Reginster, J.Y., & Emonts, P. (2017). The internet as a source of information used by women after childbirth to meet their need for information: A web-based survey. Midwifery, 48, 46-52.
- 31. Suziedelyte, A. (2012). How does searching for health information on the Internet affect individuals’demand for health care services? Soc Sci Med, 75(10), 18281835.
- 32. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Erişim tarihi: 26 Şubat 2019. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/tshveegitim-anasayfa.
- 33. Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). Hanelerde Bilişim Teknolojileri Kullanımı 2015 Erişim tarihi:26 Mart 2015. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1028.
- 34. Tokur Kesgin, M., Çıtak Bilgin, N. (2015). Çalışma yaşamında kadın akademisyen olmak. Türkiye Klinikleri J Public Health Nurs-Special Topics,1(1), 49-56.
- 35. Umut Beşpınar, F. (2014). Toplumsal cinsiyet ve aile. Türkiye aile yapısı araştırması tespitler öneriler. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Aile Yapısı Araştırması. 1. Baskı. İstanbul: Çizge Tanıtım ve Kırtasiye Ltd. Şti, 239-275.
- 36. Weil, A.G., Bojanowski, M.W., Jamart, J., Gustin, T., & Leveque, M. (2014). Evaluation of the quality of information on the internet available to patients undergoing cervical spine surgery. World Neurosurgery, 82(1/2),31-39.
- 37. Yılmazel, G., & Çetinkaya, F. (2016). Sağlık okuryazarlığının toplum sağlığı açısından önemi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(1), 69-74.
- 38. Zhang, R., Lu, X., Wu, W., Shang, X., & Liu, M. (2018). Mature or Emerging? The impact of treatment-related internet health information seeking on patients' trust in physicians. Int J Environ Res Public Health, 15(9), pii: E1855.
- 39. Zhang, Y., Sun, Y., & Kim, Y. (2017). The influence of individual differences on consumer's selection of online sources for health information. Comput Hum Behav, 67:303e312.
- 40. Zülfikar, H. (2014). Bireylerin internet kullanımı ve elektronik ortamdaki sağlık bilgilerine erişim davranışları. FN Hem Derg, 22 (1),46-52.
