KİŞİLERARASI İLETİŞİM BAĞLAMINDA TELEVİZYON REKLAMLARINDA SÖYLEM ANALİZİ: ÇAYKUR, LİPTON VE DOĞUŞ ÇAY REKLAMLARI
Author :
Abstract
Markalar tüketicilerde istendik yönde etki oluşturma, onları satın almaya yöneltme, onlarla iletişim ve etkileşimi artırma, marka kimliğini ortaya koyma, marka imajını güçlendirme ve bu sayede marka bağımlılığı yaratma gibi amaçlar çerçevesinde reklam sunmaktadır. Ürünün tanıtılması ve hedef kitleye ulaştırılmasında büyük öneme sahip olan reklamlar, söz konusu tanıtımı yapmak için izleyiciyle bir iletişim gerçekleştirmektedir. Bir başka deyişle, hedef kitlesi olan tüketici/izleyici ile iletişim kurmaktadır. Bu iletişimi doğru kurabilen markalar başarıya ulaşabilmektedir. Literatüre bakıldığında pazarlama iletişimi karmasında satış, tutundurma ve marka kimliğini oluşturan unsurların ön planda yer aldığı çalışmaların varlığı dikkat çekmektedir. Bu çalışmada reklama konu olan ürün ile iletişim arasında ne yönde bir ilişki kurulduğu incelenmek istenmiştir. Söz konusu ilişki ise Çaykur, Lipton ve Doğuş Çay markalarının reklamlarından yola çıkılarak üç reklam üzerinden söylem analizi yapılarak gerçekleştirilmiştir. Amacı ürün tanıtımı yapmak olan adı geçen markaların reklamları değerlendirildiğinde, özne olarak insanın seçildiği gözlemlenmiştir. Benzer şekilde üç reklamda da insana ait olan özelliklere vurgu yapıldığı belirlenmiştir. İnsana dair en önemli özellik olan kişilerarası iletişimin ön plana çıkartıldığı anlaşılmıştır. Aynı zamanda insanın içinde yaşadığı kültürden bağımsız olmadığı belirlenmiştir. Satış yapma amacı güden üç markanın da çay ürününü tanıtırken, insani özellikleri odak noktasına aldığı görülmüştür.
Keywords
Abstract
Brands offer advertisements for consumers in the desired way in order to direct them to purchase, increase communication and interaction with them, reveal their brand identity, strengthen the brand image and thus to create brand loyalty. Advertising, which is of great importance in promoting the product and reaching it to the target audience, conducts a communication with the audience to make this promotion. In other words, it communicates with its target audience which is the consumer/audience. Brands that can establish this communication correctly can succeed.
Considering the literature, the presence of the works in which the elements sales, promotion and brand identity that are at the forefront of the identity of the marketing communication mix draws attention. In this study, it is aimed to examine in what way a relationship is established between the product subject to advertisement and communication. The relationship in question was carried out by making discourse analysis on three ads based on the advertisements of Çaykur, Lipton and Doğuş Çay brands which were selected by purposive sampling. When the advertisements of the mentioned brands whose purpose is to promote products are evaluated, it is observed that human is selected as the subject. Similarly, it was determined that emphasis was placed on human characteristics in all three advertisements. It has been understood that interpersonal communication, which is the most important feature of people, is emphasized. At the same time, it is determined that people are not independent of the culture in which they live and it has been observed that these three brands refer to the human characteristics.
Keywords
- Atabek, Ü. (2007). Söylem Çözümlemesi: Başlangıç Düzeyi İçin Öneriler, Der. Ü. Atabek, G.Ş. Atabek, Medya Metinlerini Çözümlemek: İçerik, Göstergebilim ve Söylem Çözümleme Yöntemleri, Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Aziz, A. (2012). İletişime Giriş, İstanbul: Hiperlink Yayınları.
- Cereci, S. (2004). Reklam Sanatı, İstanbul: Metropol Yayınları.
- Cook, G. (2001). The Discourse of Advertising, Londra: Routledge Publisher.
- Çalışır, G. (2009). Küreselleşmenin Ortaya Çıkardığı Olayların Türkiye’deki Televizyon Haberlerine Yansımaları, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Çalışır, G.; Türkal, İ.; Türten, B.; Kütükoğlu, E.; Özarslan, C. (2019). Çay İçme Kültürünün Kişilerarası İletişime Katkısı, Mavi Atlas Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 2, ss. 54-87.
- Demiray, U., Taşkıran, N.Ö., R. Yılmaz (2011). Meta Communication Concept and the Role of Mass Media in Knowladge Building Process for Distance Education, U. Demiray, T.V. Yüzer ve G. Kurubacak (Ed.), Meta-Communication for Reflactive Online Conversations: Models for Distance Education (249-264), ABD: IGI Golabl Yayınevi.
- Diker, E. (2018). İmaj ve Türleri-İmaja Dair Her Şey, M. Nejat Özüpek (Ed.), Marka İmajı, (45-69). Konya: Eğitim Yayınevi.
- Dyck, F. V. (2015). Yeni Nesil Reklamcılık, (Çev. Volkan Eke), İstanbul: The Kitap Yayınları.
- Dyer, G. (2010). İletişim Olarak Reklamcılık, (Çev. N. Ö. Taşkıran), İstanbul: Beta Yayınları.
- Elden, M. (2016). Reklam ve Reklamcılık, İstanbul: Say Yayınları.
- Gürüz, D. ve Temel Eğinli, A. (2012). Kişilerarası İletişim, 3. Baskı, Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Kırcova, İ. ve Enginkaya, E. (2015). Sosyal Medya Pazarlama, İstanbul: Beta Yayınları.
- McQuail, D. ve Windahl, S. (1994). Kitle İletişim Çalışmaları İçin İletişim Modelleri, (Çev. Banu Dağtaş), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 92.
- Mısırlı, İ. (2013). Genel ve Teknik İletişim, Ankara: Detay Yayıncılık.
- Narmamatova, T. ve Artışeva, M. (2018). Gelenekselden Dijitale Reklam Mecraları, Ömer Çakın, Yazılı Basında Reklamcılık, (Ed.), (27-50), Konya: Literatürk Academia Yayınları.
- Nisan, F. (2017). Siyasal Söylemin ve İdeolojilerin Gazete Karikatürlerinde Yeniden Üretimi: Örnek Olay 1982 Anayasası, Erciyes İletişim Dergisi, akademia, Cilt: 5, Sayı: 2, ss. 312-346.
- Özer, Ö. (2008). Türkiye’de Sivil İtaatsizlik, Toplumsal Hareketler ve Basın Erdal Dağtaş (Ed.), İdeolojik Atmosferin Kapsama Alanı: Bozüyük Olaylarının Ortadoğu ve Ülkede Özgür Gündem Gazetelerinde Sunumu Örneğinde Haber Söyleminde Yapılan İdeolojik Üretime İlişkin Yeni Bir Çözülme, (420-440), Ankara: Ütopya Yayınları.
- Özgüven, N. (2015). Yeni Medya ve Reklam, Abdullah Özkan, Nilnur Tandaçgüneş ve Betül Önay Doğan (Ed.), Sosyal Ağlarda Markalaşma: Dijital Ortamlarda Reklam Uygulama Örnekleri, (111-130), İstanbul: Derin Yayınları.
- Papatya, N. ve Geniş, M. A. (2018). Reklamlarda İdeolojik Dil ve Söylem: Norman Fairclough Ekseninde Eleştirel Bir Değerlendirme, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 3, ss. 954-976.
- Rose, G. (2011). Visual Methodologies: An Introduction to Researching with Visual Materials, California: Sage Yayınevi.
- Searle, John R. (2000). Söz Edimleri, (Çev.) R. Levent Aysever, Ankara: Ayraç Yayınevi.
- Sözen, E. (1999). Söylem, İstanbul: Paradigma Yayınları.
- Uraltaş, N. ve Bahadırlı, L. S. (2012). Sosyal Medya, Tolga Kara ve Ebru Özgen (Ed.), Elektronik Perakendecilik ve Bir Reklam Mecrası Olarak Sosyal Ağ Siteleri, (21-56), İstanbul: Beta Yayınları.
- Usluata, A. (1991). İletişim, İstanbul: İletişim Yayınları.
- van Dijk, T. A. (1988). News as Discourse, New Jersey: Lawrence Earlbaum Assaciates Publication.
- Yılmaz, R. ve Erdem, M. N. (2016). 150 Soruda Geleneksel ve Dijital Reklâmcılık, İstanbul: Umuttepe Yayınları.
- Çaykur Reklamı: https://www.youtube.com/watch?v=5IuXqQFlv7E Erişim Tarihi: 17 Mart 2020.
- Lipton Reklamı: https://www.youtube.com/watch?v=G6LFg28NnrY; https://www.youtube.com/watch?v=QQ30U56Z1og Erişim Tarihi: 17 Mart 2020.
- https://vimeo.com/207417642, Erişim Tarihi: 17 Mart 2020
