Author :
Abstract
Yeniliklerin yayılmasında ve duyurulmasında en etkili araçlardan biri olan medya, sağlık konulu bilgi ve yeniliklerin geniş hedef kitlelere ulaştırılmasında da bir eğitim aracı olarak işlev görmektedir. Basında giderek daha sık yer alan sağlık haberleri ile birey ve toplumu sağlıkla ilgili konularda bilgilendirmek mümkün olabileceği gibi, verilen bilgiler eksik ya da yanlış yönlendirmeye uygun ise tehlikeli hale dönüşebilmektedir. Sağlık haberciliğinin profesyonel anlamda yapılması birçok alanla kıyaslandığında daha büyük önem taşımakta, yanlış bilgileri içeren enformasyon halk sağlığı açısından ciddi sonuçlar doğurabilmektedir.“Sağlıklı” sağlık haberciliği yapmanın yolu kamuyu ilgilendiren konulara ilişkin enformasyonu; etik ilkeler çerçevesinde doğru, objektif bir şekilde topluma ulaştırmaktan geçmektedir. Özellikle tüm dünyayı derinden etkileyen Koronavirüs (COVID-19) salgını gibi kriz dönemlerinde halkın doğru bir şekilde bilgilendirilmesi, toplum sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır. Bu çerçevede hazırlanan çalışmamızda sağlık haberciliği üzerinde durularak, medyada ‘sağlıklı’ sağlık haberciliği yapılması konusu Koronavirüs salgını özelinde değerlendirilerek, çözüm önerileri getirilmiştir.
Keywords
Abstract
The media, which is one of the most effective tools for spreading and announcing innovations, also functions as an educational tool in delivering health-related information and innovations to wide target audiences. It is possible to inform the individual and the society on health-related issues, which are increasingly reported in the press, and can become dangerous if the information provided is incomplete or misleading. Comparing health journalism professionally is of great importance compared to many fields, information containing false information can have serious consequences for public health. The way to do “healthy” health reporting is information on the issues that concern the public; It passes through delivering to the society in an accurate and objective manner within the framework of ethical principles. Especially in times of coronavirus (COVID-19) epidemic that deeply affects the whole world, accurate information of the public is of great importance for public health. In our study prepared within this framework, by focusing on health journalism, the issue of 'healthy' health journalism in the media was evaluated specifically for the coronavirus epidemic and solutions were proposed
Keywords
- Amato, Z. ve Kalaça, S.(1993). Meslek Kuruluşları, Demokratik Kitle Örgütleri ve Medyanın Halk Sağlığı Alanındaki İşlevleri. Toplum ve Hekim Dergisi, Aralık sayısı, 8(58), 1819.
- Ardıç, Ç. Aslıhan ve Köksoy, S. (2014). Sağlık Alanında Sosyal Medyanın Kullanımı: Twitter’da Sağlık Mesajları. Akademik Bilişim’14 - XVI. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 5 - 7 Şubat 2014, Mersin.
- Aydın, B.O.(2018). Sosyal Ağlarda Sağlık İletişimi: Lösemi Konu Ağındaki Etkileyicilerin Sosyal Ağ Analizi İle Belirlenmesi. 4.Sağlık İletişimi Sempozyumu Bildiri Kitabı, 3031 Ekim, Alanya.
- Binark, M. ve Bayraktutan, G. (2013). Ayın Karanlık Yüzü: Yeni Medya ve Etik. İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
- Demir, M. (2008) Yazılı Basında Yayınlanan Sağlık Haberlerinin Kamuoyuna Etkisi, Doktora Tezi, EÜ Sos. Bil. Enst., İzmir.
- Dursun, Ç. (2005). Haber ve Habercilik Gazetecilik Üzerine Düşünmek. Gazetecilik ve Habercilik içinde. (Der. Sevda Alankuş). İstanbul: IPS iletişim Vakfı Yayınları.
- Fox, S. (2006). Online Health Search 2006. http://www.pewinternet.org/2006/10/29/ online- health-search-2006/
- Fox, S. (2011). The Social Life of Health Information, 2011. http://pewinternet. org/Reports/2011/Social-Life-of-Health-Info.aspx
- Günaydın S (1999).Medyanın Yeni Reyting Starı: Tıp Haberleri Hürriyetim/Agora/Sağlık/ 16 Aralık 1999’ dan aktaran: http://www. doktorunyeri.4t.com/gunaydin.htm, [23.07.2010].
- Hatun, Ş. (2004) Sağlık haberleri magazinleşirken… http://www.radikal.com.tr/ek_haber. php?ek=r2& haberno=4170, 12 Aralık [23.07.2010].
- Hüler, A.B.(2016). Sağlık İletişimi, Medya ve Etik: Bir Sağlık Haberinin Analizi. Celal Bayar Üniversitesi. Dergisi, Sayı:2, s.15-23
- Işık, T. ve Ayrancı, P. (2019). 21.Yüzyıl İletişim Sürecinde Sağlık İletişimi ve Yorumlanma Biçimleri. 5.Sağlık İletişimi Sempozyumu Bildiri Kitabı, 7-8 Kasım, Eskişehir.
- İşleyen, F., Gülkesen, K. H. ve Zayim, N. (2005). Türkçe WEB Sitelerinde Sunulan Sağlık Bilgisinin Anlaşılırlığı, 2. Ulusal Tıp Bilişimi Kongresi, 17-20 Kasım, Antalya.
- Kanber, R. (2003). Medya ve Sağlık. Ankara: Türk-Sağlık Sen Yayınları,
- Karagöz K (2009) Sağlık Haberlerinin Risk Algısı Oluşturma Bağlamında Etik Açıdan Değerlendirilmesi. Medya ve Etik Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Elazığ.
- Kaya A. (2016). Sağlık Konulu Yayıncılığın Etik İlkeleri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir.
- Kaya, A., Yüksel, E. ve Öğüt P. (2011). Sağlık Haberlerinde Mucize Tedaviler. Selçuk İletişim Dergisi, 7(17), 49-64.
- Keyes, R. (2017). Hakikat Sonrası Çağ. Günümüz Dünyasında Yalancılık ve Aldatma. (Çev. D. Özçetin). İzmir: Delidolu Yayınları
- Kumbasar, B. (2006). İstanbul’da Yayımlanan Gazetelerde Sağlık Haberleri. Marmara Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Kurt, E.V.(2019). Sağlık İletişimi ve Sosyal Medya: Sivil Toplum Kuruluşlarının Twitter Kullanımı Üzerine Bir Değerlendirme. 5.Sağlık İletişimi Sempozyumu Bildiri Kitabı, 78 Kasım, Eskişehir.
- Müftüoğlu O. (2006). Sağlık Haberlerinde Bilgi Kirlenmesi, http://www.hurriyet.com.tr /yazarlar/4122840.asp?yazarid=95, [23.07.2010].
- Nıelsen, R. K. ve Graves, L. (2017). News you don’t believe”: Audience perspectives on fake news (October). 1–8. https://reutersinstitute.politics.ox.ac.uk/ sites/default/files/201710/Nielsen%26Graves_factsheet_1710v3_FINAL_download.
- Okay, A. (2009), Sağlık İletişimi. İstanbul: MediaCat.
- Özay, S. ve Şenol, F.(2019). Sağlık Haberciliği ve Kamu Yararı İlkesinin Uygulanabilirliği, 5.Sağlık İletişimi Sempozyumu Bildiri Kitabı, 7-8 Kasım, Eskişehir.
- Özdemir, C. (2008) Medyada yanıltıcı sağlık haberleri, Cumhuriyet gazetesinden aktaran: http://www.haberinyeri.net/Saglik/ Medyada-yaniltici-saglik-haberleri_43241.html,
- Sütlaş, M. (2006). Medyadaki Sağlık Haberlerini Okumak. İstanbul: BİA Haber Merkezi Yayınları
- Sütlaş, M. (2007). Medya İçin Sağlık Sağlık İçin Medya, İstanbul: TGC Yayını
- Şahinkaya,Y.K. (2014). Bilinçli Hasta Doğru Sağlık Haberleriyle Olur, http://www.sdplatform.com/Baslik.aspx?BID=88, Erişim Tarihi: 02.04.2014.
- Tabak, R. S. (1999). Sağlık İletişimi. İstanbul: Literatür Yayıncılık,
- Tanyeli, N. (1999). Basında Yer Alan Sağlık Haberlerinin Etik İlkeler Açısından Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
- Tılıç, L. D. (1998). Utanıyorum Ama Gazeteciyim. İstanbul, İletişim Yayınları.
- Ünal, R. ve Taylan, A. (2017). Sağlık İletişiminde Yalan Haber-Yanlış Enformasyon Sorunu ve Doğrulama Platformları. Atatürk İletişim Dergisi, Sayı:14, 81-102.
- Yeğenoğlu, S. ve Sözen, B. (2007). Türkiye’deki Eczacılıkla İlgili Web Sitelerinin Bazı İlkeler Işığında Değerlendirilmesi. XII. Türkiye’de İnternet Konferansı, 8-10 Kasım, Ankara.
- Yıldız, H. (2006). Medya ve Sağlık: Türk Basınında Sağlık İçerikli Haberlerin Bilgilendirme Potansiyeli, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
- Yüksel, E., Kaya, A. Y., Koçak A. ve Aydın, S. (2014). Check Up Sağlık İletişimi Kaynak, İleti ve Hedef Kitle Bağlamında Sağlık Konulu Yayınların Analizi, Literatürk, Konya.
- https://www.takvim.com.tr/dunya/2020/04/12/son-dakika-dunyayi-umutlandiran-gelisme- koronavirus-asisi-icin-tarih-verildi/1 (Erişim Tarihi: 05.05.2020).
- https://www.cnnturk.com/saglik/viruse-karsi-dogru-bilinen-yanlislar (Erişim Tarihi: 06.05.2020).
- https://www.internethaber.com/coronavirus-salgininda-olenlerin-sayisi-firladi-asi-bulundu- haberi-geldi-foto-galerisi-2084482.htm (Erişim Tarihi: 05.05.2020).
- https://www.sabah.com.tr/dunya/2020/04/12/corona-virusu-son-dakika-haberler-corona- virusu-tedavisinde-umutlandiran-gelisme-koronavirus-asisi-ve-tedavisi-icin-tarihverildi (Erişim Tarihi: 05.05.2020).
- https://www.birgun.net/haber/trump-koronavirus-icin-tedavi-onerdi-298004 (Erişim Tarihi: 10.05.2020)
- https://www.sozcu.com.tr/2020/saglik/milyonlar-bu-haberi-bekliyor-turk-bilim-insanindan- corona-ilaci-tavsiyesi-5753755/ (Erişim Tarihi: 10.05.2020).
- https://www.yeniasir.com.tr/webtv/gundem/saglik-bakani-fahrettin-kocadan-prof-dr- ercument-ovaliya-sert-tepki (Erişim Tarihi: 10.05.2020).
- http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/koronavirus-salginiyla-ilgili-96-yanlis-bilgi-2-bin-712- haberde-yer-aldi-1732295 (Erişim Tarihi: 11.05.2020).
