Author :
Abstract
Siber zorbalık bugünün en popüler ve araştırmacıların ilgisini en çok çeken konular arasında yer almaktadır. Gelişen internet ve bilgi teknolojileri ve bu teknolojilere ulaşımın ve sahip olmanın maliyetinin giderek azalması, kişilerin çok daha fazla internette vakit geçirmelerine neden olmaktadır. Siber zorbalık davranışının hem yapan hem de uğrayan açısından değerlendirildiği bu çalışmada ilgili literatür için önemli sonuçlara ulaşılmıştır. 549 kişiden online anket yöntemiyle toplanan veriler neticesinde kişilerin internette ve sosyal medyada geçirdikleri sürenin siber zorbalık gösterme eğilimlerini arttırdığı, siber zorbalığa en çok kadınların uğradığı, erkeklerinse siber zorbalık göstermede kadınlardan daha önde olduğu bulunmuştur. Ayrıca literatürde gelirle ilişkisine pek rastlanmayan siber zorbalık davranışları, bu çalışmada gelir ve siber zorbalık arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmüştür. En çok 15-24 yaş grubunun zorba davranışlar sergilediği, siber zorbalığa uğrayanlar arasında 45-54 yaş grubunun da olduğu ortaya çıkmıştır. Çalışmanın bir diğer önemli bulgusu ise interneti kullanım amaçları ile siber zorbalığa maruz kalma veya siber zorbalık gösterme arasında pozitif ve anlamlı ilişkilere rastlanmış olmasıdır. Ders çalışma/ödev hazırlama ile güncel gündem haberlerini takip edenlerin siber zorbalığa en az uğrayan kişiler olduğu bu araştırma sonucunda ortaya çıkmıştır.
Keywords
Abstract
Cyberbullying is one of the most popular and most interesting topic for researchers today. Developing internet and information technologies and decreasing the cost of accessing and owning these technologies cause people to spend more time on the internet. In this study, in which cyberbullying behavior was evaluated in terms of both the doer and the subject, important results were obtained for the related literature. As a result of the data collected from 549 people via online survey method, the time spent on the internet and social media increased their tendency to show cyberbullying. It has been found that women are the victims of cyberbullying, and men are more than women in showing cyberbullying. In addition, cyberbullying behaviors, which are not associated with income in the literature, have been found to be a significant relationship between income and cyberbullying in this study. It has been revealed that 15-24 age group mostly shows bully behavior and 45-54 age group among those who are cyberbullied. In addition, positive and significant relationships were found between the reasons for using the internet and cyberbullying behaviors. In addition, cyberbullying behaviors, which are not associated with income in the literature, have been found to be a significant relationship between income and cyberbullying in this study. It has been revealed that 15-24 age group mostly shows bully behavior and 45-54 age group among those who are cyberbullied. In addition, positive and significant relationships were found between the reasons for using the internet and cyberbullying behaviors. It was revealed as a result of this study that those who follow the current agenda news and study lesson are the ones who least experience cyberbullying.
Keywords
- Akbaba, S. ve Eroğlu, Y. (2013). İlköğretim Öğrencilerinde Siber Zorbalık ve Mağduriyetin Yordayıcıları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1): 105-121.
- Akça, E. B., Sayımer, İ., Salı, J. B. ve Başak, B. E. (2014). Okulda Siber Zorbalığın Nedenleri, Türleri ve Medya Okur Yazarlığı Eğitiminin Önceliği Çalışmalarındaki Yeri. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırma Dergisi, 2: 1730.
- Aktepe, E. (2013). Ergenlerde Siber Zorbalık ve Siber Mağduriyet. New Symposium Journal, 51: 31-36.
- Alanoğlu, M. ve Karabatak, S. (2020). Öğretmenlerin Okullarda Siber Zorbalığa Maruz Kalma Düzeylerinin Araştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 55: 45-70. Doi: 10.21764/maeuefd.582236
- Ateş, B. ve Güler, M. (2016). Ergenlerde Siber Zorbalığın Yordayıcısı Olarak Algılanan Sosyal Yetkinlik ve Toplumsal Kaygı. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1): 391-408. Doi: 10.17556/jef.01832
- Aydın, M. ve Çelik, T. (2019). Velilerin Gözünden Sosyal Medyanın Ortaokul Öğrencileri Açısından Yarar ve Riskleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 50: 110-135. Doi: 10.21764/maeuefd.488456
- Bilgiz, S. ve Peker, A. (2020). Ergenlerde kişisel ve çevresel faktörlerin siber zorbalık davranışını yordaması. Cumhuriyet International Journal of Education, 9(2), 430-447. Doi: 10.30703/cije.613212
- Chang, F.C., Chiu, C.H., Lee, C.M., Chen, P.H. ve Miao, N.F. (2014). Predictors of the initiation and persistence of internet addiction among adolescents in Taiwan. Addictive Behaviors, 39(10): 1434-1440. Doi: 10.1016/j.addbeh.2014.05.010
- Çiftçi, S. (2010). Dokuzuncu sınıf öğrencilerinin sanal zorbalık düzeyleri ile empatik eğilim düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Enstitüsü Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
- Çivilidağ, A. ve Cooper, H. T. (2013). Ergenlerde Siber Zorba ve Öfkenin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma: Niğde İli Örneği. International Journal of Social Science Studies, 6(1): 497-511.
- Dikmen, M. ve Tuncer, M. (2017). Akademisyenlerin Siber Zorbalığa Yönelik Algıları ve Mücadele Etme Yöntemleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 31: 675-686. Doi: 10.14582/DUZGEF.1806
- Dinç, E. S. (2020). Sosyal Medya Ortamlarında Siber Zorbalık: Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalık Deneyimlerinin İncelenmesi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 4(1): 2439. Doi: 10.17932/IAU.EJNM.25480200.2020.4/1.24-39
- Duman, N. ve Bridge, E. N. (2019). Siber Mağduriyet, OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10 (17): 1156-1178. Doi: 10.26466/opus.528679
- Bolat, D. ve Korkmaz, Ö. (2021). Ortaokullarda Ergenlik Çağındaki Öğrencilerin Siber Zorbalık Davranışları, Sosyal Medya Bağımlılıkları ve Sosyal Medya Bozuklukları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 25(1): 253-267.
- Bostan, T., Bostan, A., Sarpkaya, S. ve Yabacı, A. (2020). Lise öğrencilerinin siber zorbalık düzeyleri ve siber zorbalığa karşı verdikleri tepkilerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Premium e-Journal of Social Sciences (PEJOSS), 4(9), 321-332.
- Dursun, S., Gökçe, A. ve Aytaç, S. (2020). Siber Zorbalık: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. International Journal of Social Inquiry, 13(2): 465-485. Doi: 10.37093/ijsi.837694
- Efe, Y.S., Erdem, E. ve Vural, B. (2021). Lise Öğrencilerinde Siber Zorbalık ve İnternet Bağımlılığı, Journal of Dependence, 22(4): 465-473. Doi: 10.51982/bagimli.936930
- Erbiçer, E. S. (2019). Siber zorbalık ve siber mağduriyetin sosyal uyuma ve bazı demografik değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 49: 1-24. Doi: 10.9779/pauefd.559831
- Erdur-Baker, Ö. ve Karşut, F. (2007). Akran Zorbalığının Yeni Yüzü: Siber Zorbalık. Eurasian Journal of Educational Research, 27: 31-42.
- Eroğlu, Y. (2011). Koşullu Öz-Değer, Riskli İnternet Davranışları, İnternet Kullanım Sıklığı ve Siber Zorbalık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitimde Psikolojik Hizmetler Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
- Eroğlu, Y. ve Peker, A. (2015). Ergenlerde Akran İlişkileri ile Siber Zorbalık Statüleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Turkish Studies, 10(11): 593-606. Doi: 10.7827/TurkishStudies.8574
- Field, T. (2018). Cyberbullying: A Narrative Review. Journal of Addiction Therapy and Research, 2: 10-27. Doi: 10.29328/journal.jatr.1001007
- Forssell, R. (2016). Exploring cyberbullying and face-to-face bullying in working life– Prevalence, targets and expressions. Computers in Human Behavior, 58, 454-460. Doi: 10.1016/j.chb.2016.01.003
- Forssell, R. C. (2018). Gender and organisational position: predicting victimisation of cyberbullying behaviour in working life. The International Journal of Human Resource Management, 1-20. Doi: 10.1080/09585192.2018.1424018
- Hinduja, S. ve Patchin, J. W. (2008). Cyberbullying: An Exploratory Analysis of Factors Related to Offending and Victimization. Deviant Behavior, 29(2): 1- 29. Doi: 10.1080/01639620701457816
- İğdeli, F. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Siber Zorbalık, Siber Mağduriyet ve Siber Zorbalık Duyarlılıklarının Çeşitli Değişkenler Bağlamında İncelenmesi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
- Karoğlu, T.T. ve Çılğın, M. (2020). Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalığı ve Siber Mağduriyeti Üzerine Bir Çalışma. Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 3(1): 344355.
- Kaygısız, E.G. (2019). Şiddetin E-Hali: Siber Zorbalık. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Akademik Dergisi, 4(5): 161-174.
- Kaygısız, E.G. ve Çakır, Ç. (2020). Siber zorbalık ve siber mağduriyet ekseninde özsaygı ve iş tatmini ilişkisi. Turkish Studies, 15(5): 2463-2479. Doi. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.43596
- Korkmaz, A. (2016). Siber Zorbalık Davranışları Sergileme ve Siber Zorbalığa Maruz Kalma Durumlarının Karşılaştırılması. TRT Akademi Dergisi, 1(2): 620-639.
- Laird, S. (2016). Cyberbullying: Scourge of the Internet. http://mashable.com/2016/03/03/cyberbullying-infographic/#_5DgxlRuBZqd (Erişim Tarihi: 10.09.2021).
- Öksüzoğlu, T.Ö. (2021). Kadınlara yönelik siber zorbalık durumları ve önlem çalışmaları. European Journal of Educational and Social Sciences, 6(1): 67-75.
- Özateş Gelmez, Ö.S. (2020). Ortaokul Öğrencilerinin Siber Zorbalığa İlişkin Duyarlılıklarının İncelenmesi. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 8(Özel Sayı): 75
- Özdemir, Ö. (2019). Cyberbullying As A Virtual Threat Among Youth. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 41: 80-91.
- Özer, N. ve Şad, S.N. (2021). Lise Öğrencilerinde Siber Zorbalık, Siber Mağduriyet ve Okul Tükenmişliği, Milli Eğitim Dergisi, 50(229): 393-417
- Özmen, Ş. Y. (2018). Dijital Şiddet, Siber Zorbalık ve Yeni Medya Okuryazarlığı Üzerine Bir Değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(61): 958-966. Doi: http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2018.2989
- Peker, A. (2015). Ergenlerin Saldırganlık ve Siber Zorbalık Davranışları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 19(61): 323-336.
- Toraman, L. ve Usta, E. (2018). Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Yerli ve Siber Zorba Olma Durumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(2): 57-77. Doi: 10.7822/omuefd.378621
- Türkoğlu, S. (2013). Ergenlerin problemli internet kullanımları ile siber zorbalık eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Yelboğa, N. ve Koçak, O. (2018). Lise Öğrencilerini Akran Zorbalığına İten Nedenlerin Değerlendirilmesi ve Artvin Örneği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35: 771-802.
